مرکز اسناد انقلاب اسلامی با هدف تدوین تاریخ انقلاب اسلامی و جمعآوری اسناد و مدارک مربوط به نهضت امام خمینی و ثبت و ضبط خاطرات فعالان نهضت اسلامی جهت انجام تحقیقات مستند تاریخی، از سال 1360 فعالیت خود را آغاز کرد.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی با هدف تدوین تاریخ انقلاب اسلامی و جمعآوری اسناد و مدارک مربوط به نهضت امام خمینی و ثبت و ضبط خاطرات فعالان نهضت اسلامی جهت انجام تحقیقات مستند تاریخی، از سال 1360 فعالیت خود را آغاز کرد.
در سال 1367 حضرت امام خمینی در نامهای به رئیس وقت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، با ابراز عدم رضایت از انتشار تاریخهای غیرواقعی از طرف وابستگان به شرق و غرب، ضمن تشویق به نگارش تاریخی واقعی و مستند، پیگیری جدیتر در خصوص جمعآوری همه اسناد اعم از نوشته، صدا و تصویر را مورد تاکید قرار دادند. بر این اساس مرکز اسناد انقلاب اسلامی به محلی برای جمعآوری و نگهداری کلیه اسناد مربوط به انقلاب اسلامی تبدیل شد.
عالیترین مرجع سیاستگذاری مرکز اسناد انقلاب اسلامی هیات امنای آن است که اعضای آن عبارتند از آقایان: حجتالاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی (رئیس هیات امنا)، حجتالاسلام والمسلمین سید حمید روحانی و حجتالاسلام والمسلمین احمد خزایی.
از سال 1374 حجتالاسلاموالمسلمین روحالله حسینیان به عنوان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی منصوب شد و پس از درگذشت ایشان در شهریور 1399، حجتالاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی عهدهدار این مسئولیت است.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی، در راستای رسالت اصلی خود مبنی بر تدوین تاریخ انقلاب اسلامی کارکردهایی دارد که عبارتند از: جمعآوری و آرشیو اسناد، ضبط ، ثبت و تدوین خاطرات، چاپ و انتشار کتاب، مرجعسازی تاریخ انقلاب، فعالیت رسانهای، ارائه طرحهای تحقیقاتی در حوزه تاریخ انقلاب و...
انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
یکی از پرکارترین مراکز پژوهشی در حوزه نشر کتاب با موضوع تاریخ انقلاب اسلامی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی است که تاکنون بیش از 1200 عنوان کتاب با موضوعات مختلف در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی توسط این مرکز چاپ و منتشر شده است.
پس از تکمیل فرآیند تحقیقات و تدوین کتاب در معاونت پژوهشی، انتشار کتاب توسط موسسه فرهنگی هنری انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی صورت میگیرد.
تاکنون بیش از 70 عنوان کتاب درباره نهضت اسلامی، بیش از 50 عنوان کتاب با موضوع رژیم پهلوی، دهها عنوان کتاب درباره تاریخ جمهوری اسلامی، بیش از 80 عنوان کتاب در حوزه دفاع مقدس، بیش از 150عنوان کتاب در حوزه خاطرات و بیش از 90 عنوان کتاب در حوزه اسنادی و بیش از 140 عنوان کتاب در قالب دانستنیهای انقلاب اسلامی برای جوانان به چاپ رسیده است. همچنین تدوین و انتشار دهها عنوان فرهنگنامه (دائرهالمعارف) در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی از جمله این فعالیتهاست.